Cittanova: Een digitale community als ondersteuning voor duurzaam verbonden woonvormen

De nieuwbouwwijk Hugo’s tuin in Heerhugowaard is een Waaranders buurtschap, een woonconcept van Cittanova dat een sociaal duurzame en diverse buurt bevordert waar bewoners naar elkaar omkijken. De wijk telt 108 koopwoningen en 28 zorgunits die zijn verbonden via een vve. Hilde Stahlie van Cittanova deelt in dit interview inzichten over het belang van verbonden leven, de sleutel tot succesvolle community building, en hoe het Area of People platform de community in Hugo’s tuin ondersteunt.

Passie voor verbinden

Een jaar of vier geleden verhuisde Hilde naar het midden van het land. Ze had haar baan opgezegd en kwam in een omgeving waar ze niemand kende. Twee maanden later ging het hele land in lockdown. Hilde: “Ik was blij met de groene omgeving waarin ik woonde, maar miste de verbinding met de buurt. Toen realiseerde ik me wat ik wilde doen in mijn werk. Mensen helpen bij het verbinden met hun leefomgeving en buren.” Nu werkt Hilde als strategisch adviseur bij Cittanova en houdt ze zich bezig met de doorontwikkeling van het unieke woonconcept Buurtschap Waaranders.

Verbonden leven vanuit intrinsieke motivatie

In een Waaranders project wonen mensen verbonden met elkaar vanuit intrinsieke motivatie. Samen met Ter Steege Bouw Vastgoed heeft Cittanova de ambitie neergelegd om dit concept de komende jaren verder in Nederland uit te rollen.  Hilde: “Dat vraagt wel om samenwerking van veel partijen en dat we uit het hokjes denken gaan. We moeten onze krachten bundelen en veel meer integraal gaan kijken voor welke grote vraagstukken we staan. Zoals eenzaamheid, de zorg voor ouderen, het tekort aan betaalbare woningen, fysieke en mentale gezondheid.”

Sociale verbondenheid basis voor gezond en gelukkig leven

De Waaranders buurtschappen worden ontworpen vanuit het gedachtegoed van Positieve Gezondheid, een brede kijk op gezondheid waar de fysieke en mentale veerkracht van mensen centraal staat. Het is geïnspireerd op de Blue Zones, de plekken op aarde waar mensen opvallend langer en gezonder leven. Hieruit blijkt dat ‘het ergens bij horen en van betekenis zijn’ een belangrijke bouwsteen is voor een gezond en gelukkig leven. Hilde: “Dit gaat over allerlei definities van gezondheid en ziekte heen zoals wij die kennen. Eenzaamheid is geen ziekte, maar bepaalt wel voor een groot deel of mensen een volwaardig bestaan kunnen leven.” 

Waarde creëren door het faciliteren van community’s via een platform

Het Waaranders concept wordt ondersteund met het Area of People platform. Het digitale platform verbindt bewoners met elkaar, met de buurt en met Cittanova. Het is één van de eerste middelen die Cittanova inzet om sociale interactie op een laagdrempelige manier te faciliteren én sociaal-maatschappelijke waarde te creëren. Hilde: “Als mensen verbonden zijn en zich thuis voelen, zullen ze minder snel aanspraak (hoeven) maken op professionele zorg. De impact van buren die elkaar helpen bij dagelijkse uitdagingen en samen activiteiten ondernemen, heeft een positief effect op enorm veel maatschappelijke domeinen. Het Area of People platform helpt hierbij door een overzichtelijke en veilige communicatietool te bieden voor bewoners.”

Bewoners die elkaar helpen via het platform tijdens de ontwikkeling

Al voordat de woningen waren gebouwd in Hugo’s tuin, kregen toekomstige bewoners toegang tot het Area of People platform zodat ze konden communiceren over de verhuizing. Zo werden in de groep ‘vraag maar raak’ overschotten aan tuintegels, dakpannen en koeienmest aangeboden. Buren vroegen elkaar om parkeerplaatsen vrij te houden, om hulp bij installeren van een vaatwasser of om verkeerd bezorgde pakketjes te vinden. Toen bewoners ingetrokken waren in hun nieuwe woning, ontstonden via het platform ook sociale initiatieven. Hilde: “Zoals een oproep om samen muziek te maken of een bewonersinitiatief waarbij Oekraïense kinderen werden uitgenodigd om Sint-Maarten te komen vieren. Door een knuffel bij de voordeur te plaatsen, wilden ze de kinderen een warm welkom heten.”

De noodzaak voor rolduidelijk in community building

Er valt volgens Hilde veel te winnen op het gebied van community building. Het is belangrijk om de verwachtingen goed te managen, duidelijkheid te bieden over de rollen en goed aan te sluiten op behoeften van bewoners. Voor iedereen is duidelijk wie de stenen bouwt, maar wie bouwt de gemeenschap? Wat doet Cittanova en wat doen bewoners zelf? “We geven bijvoorbeeld geen financiële impulsen voor zonnepanelen, maar stellen wel budgetten beschikbaar voor gezamenlijke Do-It-Yourself activiteiten zoals het maken van vogelhuisjes, het aanleggen van een jeu-de-boulesbaan of het aanschaffen van gezamenlijk tuingereedschap,” aldus Hilde. 

Digitale infrastructuur voor bewoners om zelf de community te bouwen

Het belangrijkste bij community building is het besef dat de bewoners zelf de community bouwen en wij daarbij ondersteuning kunnen bieden.” Zo zet Cittanova het Area of People platform in als digitale infrastructuur waarmee bewoners makkelijk kunnen samenwerken aan een fijne buurt. Hilde: “Het platform helpt ook bij het faciliteren van offline ontmoeting. Tijdens de ontwikkelingsfase hebben we in Hugo’s tuin ontwerpsessies voor de gezamenlijke tuinen aangekondigd via het platform, waardoor de opkomst enorm hoog was. In deze ontwerpsessies leerden mensen elkaar beter kennen, konden ze ideeën uitwisselen en ontstond er eigenaarschap. Dat draagt weer bij aan die sociale cohesie.”

Technologie helpt sneller sociale en duurzame doelstellingen te halen

Op de vraag welke bijdrage technologie kan leveren aan het creëren van hechte en duurzame gemeenschappen, antwoordt Hilde: “Technologie helpt ons om onze technische duurzaamheidsdoelstellingen sneller te halen, maar ook om sociale innovatie te versnellen. Technologie kan helpen bij het overbruggen van afstand tussen mensen en bijdragen aan sociale verbinding. Een digitale community als basis voor de fysieke community. Daarom zijn we partner met Area of People. Zij snappen hoe dit werkt.”

Beweging naar meer verbonden woonvormen

Wil iedereen wel in zo’n community-concept wonen? Hilde: “Misschien niet iedereen. Met zoveel woonbehoeften, zijn er ook zoveel woonvormen. Maar je ziet wel een beweging van het relatief anoniem naast elkaar in een rijtje wonen naar de wens voor meer collectieve woonvormen.” Is Buurtschap Waaranders ook echt voor iedereen betaalbaar en dus toegankelijk? Hilde gelooft niet dat er een prijskaartje hangt aan sociale verbinding. Hilde: “Iedereen kan zijn of haar steentje bijdragen. De woningen zijn misschien niet voor iedereen betaalbaar. Daarom letten we er in onze projecten ook op om een goede mix te maken van sociaal, huur en koop. Dit leidt tot een mix van bewoners en dat vormt gelijk ook de basis voor de (veer)kracht van de community.”